Phải nói là hết sức ngạc nhiên, vì ở trại, hút thuốc lào, thuốc lá bị cấm, sử dụng điện thoại di động càng bị cấm tuyệt đối. Nam bảo, đang từ Bắc Kạn về Phú Lương, nếu rỗi thì hẹn nhau ở cột mốc ven quốc lộ 3, cái cột ghi là còn 70km đến thị xã Bắc Kạn ý. Tôi hỏi: “Được tha trước thời hạn à?”. Nam bảo: “Em trèo tường trốn”, rồi dập máy miếng dán giữ nhiệt.
Ái ngại đi gặp một người trốn trại cai nghiện, hẹn gặp mình như thổ phỉ “hội quân” nhau dọc đường rừng thiên lý, tôi đã phải gọi cho nhiều người để dò la thêm tin tức, từ trưởng xóm nơi Nam sống, công an viên phụ trách cái xóm đó, người đã đưa lực lượng vào “mời” Nam đi lên xã, rồi “áp chế” đưa vào thẳng trại cai nghiện.
Hàng ngày Nguyễn Hữu Nam vẫn lao động bình thường. Những người xung quanh đều chứng nhận anh đã hết nghiện ma túy.
Tôi đến thẳng trụ sở, không gặp, rồi gọi điện nói về việc Nam đào thoát khỏi trại cai nghiện với anh Thượng - Trưởng công an xã Phấn Mễ. Anh Thượng bắt máy, anh biết rõ Nam trốn trại.
Trung tâm cai nghiện (trại) dĩ nhiên là càng biết rõ hơn, họ chỉ gọi điện cho Nam bảo quay về cai tiếp đi, chứ nếu trốn thì 2-3 năm nữa họ lại... tóm vào cai đấy. Mãi, lâu lắm, họ mới cử nhân viên đến nhà Nam hỏi han vài câu lấy lệ rồi vui vẻ ra... về.
Không một ai hành động gì cho ra hồn, cho nó giống với sự tưởng tượng của tôi khi cơ quan chức năng cưỡng chế đưa người đi cai, quản lý chặt đến mức mỗi tháng gia đình chỉ được gặp/ tiếp tế 1 lần vào ngày 15 và trước khi gặp, đồ đạc bị khám, điện thoại bị giấu vào một cái tủ riêng.
Lúc đi gặp Nam, tôi đã nghĩ đến sự trầm trọng của việc mình gặp kẻ đào tẩu phi pháp, mình không báo cáo ai thì thành ra mắc tội “không tố giác tội phạm”.
Nhưng sau các cuộc điện thoại, các cuộc gặp gỡ kia, thú thật tôi hơi ê chề cho sự tử tế của mình. Tôi càng thấm thía hơn cảm giác về cả hệ thống cái việc cưỡng chế bà con đi cai nghiện rất hình thức, được chăng hay chớ, quan liêu, vô lối, coi thường các giá trị thuộc về phẩm giá con người.
Quan liêu, vô lối…
Nguyễn Hữu Nam và bố đẻ tiếp chúng tôi tại xã Phấn Mễ, sau khi Nam trốn khỏi trại cai nghiện
Tôi gặp Nam ở một khu liên hiệp các loại lò gạch xa xôi thuộc xóm Bún 2 (xã Phấn Mễ, huyện Phú Lương). Tôi, Nam và bố đẻ anh ta là ông Nguyễn Huy Thâu ngoại bảy chục tuổi, thản nhiên ngồi trà thuốc. Bên cạnh là các chiến sĩ cảnh sát trại giam mặc quân phục đàng hoàng, đang quản lý phạm nhân lao động làm gạch.
Hỏi: Anh Nam trốn kiểu gì? Trả lời: “Giờ lao động là em lừa lừa nhảy tường ra thôi. Chạy thục mạng, rồi gọi taxi về nhà mình. Về em lại làm gạch. Thời gian họ bắt oan em đi cai, em hỏng mất hai lò gạch, thiệt hại hàng trăm triệu đồng, em ức lắm. Em trốn về, có một cán bộ quản lý gọi điện thoại bảo quay lại trại đi. Rồi lãnh đạo trại cũng có cử người về khuyên giải, nhưng em kệ”.
Hỏi tiếp: Bằng chứng nào anh nói là ở thời điểm bị bắt đi cai, anh không nghiện nữa đã lâu? Trả lời: “Anh đọc đơn kiến nghị của gia đình em đi, đầy đủ hết, cán bộ cũng nhận đơn đủ cả rồi. Vì nữa (lúc bức xúc, Nam xưng “tôi”): Không bao giờ người ta gọi tôi ra xã để kiểm tra hay có bất cứ một bằng chứng nào để chứng minh là tôi có nghiện cả. Mà tôi mua thuốc về cai tại gia đình thì tốn đến mấy chục triệu đồng. Tôi cai nghiện thành công hẳn hoi. Tôi gây dựng cả cơ nghiệp này mà. Thế rồi họ vẫn bắt đi!”.
Bố Nam đỡ lời: “Tết Giáp Ngọ này là 74 tuổi rồi. Tôi có 9 người con. Nam là thứ 5, nó nghiện lâu rồi, cai đủ các loại thuốc. Về sau nghe tin là thuốc của ông Nguyễn Phú Kiều cai tốt, tôi đi mua, xuống đến nơi thì họ bảo thuốc đắt lắm, hơn 30 triệu mới được 1 liều cơ. Phải nhờ anh em hàng xóm, bạn bè giúp cho mới mua được 1 liều.
Nhưng cai thì tốt lắm. Cai được một cái thì ông Kiều lên thăm. Ông Khải - Chi cục trưởng Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội của tỉnh Thái Nguyên - lên thăm. Phó Chủ tịch UBND xã Phấn Mễ vào thăm. Các bác ấy còn cho thằng Nam này cân đường, hộp sữa để động viên và bảo “cai được rồi” mà.
Hỏi: Bằng chứng nào ông và Nam khẳng định là trước khi bị bắt đi cai ở trại thì anh Nam đã không còn nghiện ma tuý nữa? Bố Nam: “Bằng chứng của tôi, tất cả xóm làng biết là tôi phải đưa nó vào góc rừng núi này để cai nghiện đây. Xác nhận của trưởng xóm Bún 2 - bà Nguyễn Thị Hương - vào đơn kiến nghị của gia đình là Nam “khoẻ mạnh và lao động tốt tại gia đình” đây này”.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét